حجت‌الاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی رئیس‌جمهور سابق در آستانه روز جهانی «گفتگوی تمدنها» به دفاع از تئوری خود پرداخت و تاکید کرد «جنگ طلبان چه در این سوی دنیا و چه آن سوی دنیا با نظریه گفتگوی تمدنها مخالف هستند، تندروهای دنیای اسلام که نمونه آن را در ایران داریم، معتقدند که گفت وگوی تمدنها ممکن نیست و باید جنگ کنیم».
به گزارش بازتاب آنلاین خاتمی طی مصاحبه‌ای باسایت اینترنتی بنیاد باران که روز شنبه منتشر شد در واکنش به انتقادات جریان حامی محمود احمدی‌نژاد که ادعا می‌کنند ایده گفتگوی تمدنها ایران را در موضع انفعال قرار داد، گفت: «خوب بالاخره حرف زدن هزینه‌ای ندارد. خیلی حرف‌ها زده می‌شود، دروغ‌هایی گفته می‌شود و ادعاها مطرح می‌شود که در مورد آن وجدان جامعه و تاریخ قضاوت می‌کند که کدام سیاست در موضع عزت ملت ایران بوده است و کدام سیاست‌ها منافعی را برای مردم در بر نداشت. البته نمی خواهم به انگیزه‌ها رجوع کنم تصورم این است که همه حتی آنهایی که حرف‌های بی اساس می‌زنند، قصد خیر دارند، اما نمی دانند که حرف‌های آنها چه هزینه‌ای دارد».
خاتمی با اشاره به اظهارات آقای احمدی‌نژاد درباره نابودی اسرائیل تاکید کرد: «دو سال قبل حرف‌هایی زده شد که در همان زمان سردمداران اسرایل گفتند این بزرگترین هدیه‌ای بود که به اسراییل داده شد، گرچه ظاهر قضیه حرف‌های تند وتیز و ضد اسراییلی و ضد غربی بود و با قصد خیرهم بیان شد، اما بهترین هدیه برای تثبیت اسراییل به شمار می‌رود».
وی افزود: ما معتقد بودیم و سعی کردیم ایران به عنوان کشوری که کانون انقلاب بوده، کانون استقلال خواهی، آزادی طلبی و پیشرفتخواهی باشد و در مقابل مطامع بیگانگان هم بایستد، و شیوه‌هایی که مناسب وضعیتش هست را انتخاب کند، اگر سیاست تنش زدایی را در عرصه سیاست خارجی انتخاب کردیم به معنی سازش نبود و در راستای دفع مخاطرات و هزینه‌ها از کشور بود، بدون اینکه هزینه‌ای را پرداخت کنیم یا از اصول و منافع تنزّل کنیم.
خاتمی ادامه داد: «دراینجا لازم می‌دانم خاطره‌ای را نقل کنم دو سال قبل که به آمریکا سفر کردم یک سخنرانی دردانشگاه‌هاروارد داشتم که دوستان بسیار نگران بودند، چون در آنجا یهودیان زیادی حضوردارند وثبت نام برای شرکت درمراسم سخنرانی ازطریق اینترنت و آزاد انجام شده بود وهیچ گزینشی انجام نشد و حتی تعدادی ازآنها با کلاهای مخصوص یهودیان درجمع حاضر شدند و در مقطعی که مصادف باطرح مسأله هولوکاست از جانب ایران بود سوال‌های تندی را نیز مطرح کردند، اما بعد از این جلسه یکی ازنویسنده‌های معروف بوستون گلاب که یکی از روزنامه‌های معروف بوستون است و خیلی مخالف سفرمن به آمریکا بود، نوشت که خیلی برای ما شگفت انگیز و درد آوربود که خاتمی به اینجا آمد به شدت از آمریکا انتقاد کرد، برایش کف زدند، به شدت به اسراییل وصهیونیست حمله کرد، مورد تشویق قرار گرفت و از حزب الله به شدت دفاع کرد باز هم مورد تشویق قرارگرفت و ما فقط دعا می‌کنیم آدم‌های مثل او که بسیار خطرناک هستند، برسر قدرت نیایند. آیا این انفعال است؟ آیا این که نماینده ملت ایران برود و حرف‌هایی را بزند و محکم هم حرف بزند و کمترین هزینه را ازجیب ملت نپردازد، انفعال است؟ آیا موضعگیری‌های تند و تیز و حساب نشده‌ای که هزینه فراوان برای ایران داشته باشد و به هیچ یک از اهدافش نرسد و صرفا ملت با پرداخت هزینه‌هایی در وضعیتی قرار بگیرد که زندگی برایش سخت تر شود و به تولید، اشتغال و بازارش لطمه بخورد و امید به زندگی کم شود دیپلماسی فعال است؟».
